An Bunreacht

Seo é téacs Airteagal 7 de Bhunreacht na hÉireann:

An bhratach trí dhath .i. uaine, bán, agus flannbhuí, an suaitheantas náisiúnta.

Is féidir cur síos ar an nósmhaireacht oifigiúil a bhaineann le húsáid na brataí náisiúnta a fháil ó Roinn an Taoisigh ag an suíomh seo (cáipéis PDF atá ann agus teastóidh Acrobat Reader uait chun é a léamh).

Siombalachas na brataí

Seasann an stríoc uaine do na Gaeil (féach an Bhratach Uaine), an stríoc fhlannbhuí do na Nua-Ghaill (dream a thacaigh le Uilliam Óráisteach i rith Chogadh an Dá Rí, 1689-91) agus an stríoc bhán don dóchas go mbeadh síocháin idir an dá dhream.

Stair na brataí

Nocht Thomas Francis Meagher, duine de cheannairí na gluaiseachta Éire Óg, an bhratach go poiblí don chéad uair ag cruinniú a tionóladh i gcathair Phort Láirge ar an 7 Márta 1848. Seo mar a labhair sé an mhí dar gcionn agus é ag cur na brataí i láthair an tslua ag cruinniú poiblí i mBaile Átha Cliath:

The white in the centre signifies a lasting truce between the 'Orange' and the 'Green', and I trust that beneath its folds the hands of the Irish Protestant and the Irish Catholic may be clasped in generous and heroic brotherhood.

Ba bheag nár ligeadh bratach na nÉireannach Óg (bratach ar a raibh an stríoc oráiste ar thaobh an chrainn) i ndearmad nuair a theip ar éirí amach na bliana 1848, ach bhain Óglaigh na hÉireann úsáid aisti arís in éirí amach 1916 - agus na dathanna leagtha amach acu san ord a bhfuilimid cleachtach leis an uair seo.

Cé gur úsáid na hÓglaigh an Trídhathach agus an Bhratach Uaine taobh le taobh i rith an éirí amach, samhlaíodh an dá bhratach le lucht tacaíochta Shinn Féin agus an Pháirtí Pharlaimintigh faoi seach sa tréimhse chorraithe tar éis 1916. Chinntigh bua céadach na bPoblachtach in olltoghchán na bliana 1918 gurb é an Trídhathach seachas an Bhratach Uaine a roghnófaí mar bhratach náisiúnta an stáit nua neamhspleáigh ar ball.