Bratach na gCeithre Cúigí

[Bratach na gCeithre Cúigí]
[Cliceáil ar an mbratach chun í a mhéadú.]

Is bratach í seo ina léirítear armais na gcúigí sna ceathrúna. Ós rud é gur bratach neamhoifigiúil atá i gceist, ní hionann i gcónaí an t-ord ina léirítear na cúigí. Cé go bhfuil armais na gcúigí go léir in úsáid ón 17ú céad i leith, níor tugadh aitheantas oifigiúil dóibh go dtí deireadh an 19ú céad.

Cúige Chonnacht

[Earr Chonnacht]
[Cliceáil ar an earr chun í a mhéadú.]

Ní fios go cinnte cad is ciall leis an dá eilimint a léirítear ar armas agus ar bhratach Chonnacht, ach is cosúil gur tógadh an lámh agus an claidheamh ó armas mhuintir Chonchúir, ar ríthe an chúige iad roimh theacht na Normannach, agus gur tógadh an t-iolar dubh ó armas na mBrúnach, ceann de 'threibheanna' chathair na Gaillimhe. Más amhlaidh atá, siombail d'aontas na nGael is na Sean-Ghall sa 17ú céad a bheadh sa bhratach.

Cúige Laighean

[Earr Laighean]
[Cliceáil ar an earr chun í a mhéadú.]

Is ionann bratach Chúige Laighean agus an Bhratach Uaine, ach téann armas an chúige ar a bhfuil an bhratach bunaithe siar go dtí an 17hú haois déag ar a laghad.

Cúige Mumhan

[Earr na Mumhan]
[Cliceáil ar an earr chun í a mhéadú.]

Trí choróin órga ar chúlra gorm a bhí mar armas na hÉireann sular roghnaíodh an chláirseach mar armas nua sa 16ú céad. Ní fios go cinnte cad dó a sheasann na corónacha ar bhratach na Mumhan ach tá seans go dtagraíonn siad do na trí thiarnas ba thabháchtaí sa chúige sna meán-aoiseanna - .i. tiarnais na mBrianach (Tuadhmhumhain), na mBuitléarach (Urmhumhain) agus na nGearaltach (Deasmhumhain).

Cúige Uladh

[Earr Uladh]
[Cliceáil ar an earr chun í a mhéadú.]

Nascann bratach Chúige Uladh suaitheantas Niallaigh Thír Eoghain (an lámh dhearg) le suaitheantas na mBúrcach (crois dhearg ar chúlra órga), teaghlach a raibh iarlacht Uladh ina seilbh acu anuas go dtí an bhliain 1333 nuair a d'éag an t-iarla deireannach de na Búrcaigh.